Mediolan, stolica regionu Lombardia, usytuowany jest w północno-zachodniej części Niziny Padańskiej. Został założony prawdopodobnie przez Celtów, następnie był rezydencją cesarzy zachodniorzymskich. W 313 roku właśnie w tym mieście Konstantyn Wielki wydał edykt, dzięki któremu chrześcijanie uzyskali wolność wyznawania swojej religii.

Ważnym okresem w dziejach miasta były rządy Viscontich i Sforzów, w czasie których Mediolan stał się centrum kultury i sztuki. Z tego okresu pochodzi m.in.: kościół Santa Maria delle Grazie ze słynnym obrazem "Ostatnia wieczerza" Leonarda da Vinci.

Współcześnie Milano jest wiodącym ośrodkiem gospodarczym i finansowym, jedną ze światowych stolic mody oraz ważnym ośrodkiem nauki. Większość zabytków, a także eleganckich sklepów, kawiarni skupionych jest wokół pierwszej obwodnicy Cerchia dei Navigli, rozciągającej się od Piazza del Duomo, tworzącego centrum miasta.

Atrakcje turystyczne Mediolanu

Katedra Duomo

Katedra usytuowana jest przy Piazza del Duomo. Jej budowę rozpoczęto w 1386 roku pod patronatem biskupa Mediolanu Antonia da Saluzzo, a ukończono w 1813 roku. Do budowy użyto marmuru pochodzącego z kamieniołomów w Candoglia koło Lago Maggiore. Ciekawa ornamentyka fasady świątyni łączy elementy gotyckie i barokowe.

Pięcionawowe wnętrze, przykryte jest sklepieniem krzyżowym. Na sklepieniu absydy od 1461 roku umieszczona jest najważniejsza z posiadanych przez mediolański kościół relikwii, gwóźdź z krzyża świętego. Wcześniej znajdował się w kościele Santa Maria Maggiore. Co roku 14 września gwóźdź prezentowany jest wiernym, w czasie święta Podwyższenia Krzyża.

W lewym transepcie znajduje się pięciometrowy, brązowy kandelabr Trivulzia, dzieło XII wiecznego złotnika. Natomiast w prawym transepcie można podziwiać XVI-wieczny marmurowy grób Giacoma di Medici, brata papieża Piusa VI ,wykonany przez Leone Leoniego. Na uwagę zasługuje także makabryczny posąg św. Bartłomieja obdartego ze skóry, którą trzyma w ręce.

Pod prezbiterium mieści się krypta św. Karola Boromeusza, kardynała żyjącego w XVI wieku. W pobliżu znajduje się skarbiec, gdzie zgromadzone są m.in.: naczynia i szaty liturgiczne oraz bizantyjskie rzeźby z kości słoniowej.

Większość witraży które oświetlają wnętrze katedry przedstawia sceny biblijne i pochodzi z XIX wieku. Warto także zwrócić uwagę na baptysterium z IV wieku znajdujące się przy głównym wejściu do katedry, w którym w 387 roku św. Ambroży dokonał chrztu św. Augustyna.

Na zewnątrz znajduje się winda którą można dostać się na dach katedry, z którego roztacza się piękny widok na miasto. Z tarasu można również podziwiać sterczyny i figury zdobiące katedrę. Z bliska można też obejrzeć środkową wieżę na której widnieje pozłacana figura madonny. Wykonał ją Giuseppe Bini w 1774 roku.

Museo del Duomo

Muzeum katedralne mieści się przy Via Arcivescovado 15. Zgromadzone są tam obrazy, rzeźby, przedmioty kultu religijnego oraz witraże pochodzące z Katedry Duomo, a także odlewy posągów i rzygaczy, którymi ozdobiony jest dach katedry. Na uwagę zasługują również dzieła m.in.: Św. Paweł Pustelnik z XV wieku i Chrystus wśród uczonych Tintoretta.

Galleria Vittorio Emanuele II

Jest to budowla na planie krzyża pokryta, szklanym półkolistym dachem. Powstała w 1865 roku według projektu Giuseppe Mengoniego. Czterokondygnacyjna galeria tworzy reprezentacyjny pasaż handlowy ze sklepami, butikami, barami, kawiarniami oraz słynną restauracją Savini. W części centralnej na posadzce widnieje herb rodziny sabaudzkiej - biały krzyż na czerwonym tle. Dookoła niego znajdują się herby czterech największych włoskich miast: byk - Turyn, wilczyca - Rzym, lilia - Florencja, czerwony krzyż na białym polu - Mediolan.

La Scala

Słynny teatr operowy znajduje się na Piazza della Scala. Budowla powstała w latach 1776-1778, a pracami kierował architekt Piermarini. Przedstawienie inauguracyjne (opera Salieriego L'Europa riconosciuta) odbyło się w 1778 roku. Wiele wybitnych oper włoskich pisanych było z przeznaczeniem do wykonania na scenie La Scala, m.in. dzieła operowe Rossiniego, Belliniego, Verdiego.

Po okresie kapitalnego remontu i przebudowy obiektu, w 2005 roku odbyło się ponowne otwarcie teatru, który nadal pozostaje ekskluzywnym centrum życia towarzyskiego i kulturalnego elity mediolańskiej.

Pinacoteca di Brera

Jest najsłynniejszą galerią sztuki w Mediolanie. Pinacoteca mieści się w Palazzo di Brera, pochodzącym z przełomu XVI i XVII wieku. Została założona przez Napoleona, który zaopatrzył ją w dzieła sztuki, zrabowane z kościołów i prywatnych zbiorów arystokratycznych włoskich rodzin. Galerię udostępniono publiczności w 1809 roku. Gromadzi dzieła malarzy włoskich od XIII do XX wieku. Do najsłynniejszych należą: "Zaślubiny Madonny" Rafaela, "Martwy Chrystus" Mantegna , "Madonna i święci" Piera della Francesca i "Wieczerza w Emaus" Caravaggia.

Castello Sforzesco, Musei Civici

Zamek wybudował w 1368 roku Galeazzo II Visconti. Twierdza była następnie rozbudowywana przez kolejnych władców ze wspomnianego rodu. Za panowania Francesca Sforzy, a potem jego syna, Lodovico il Moro Castello stał się jednym z najwspanialszych renesansowych dworów we Włoszech, gdzie przebywali Leonardo i Bramante. Gdy miasto zostało zdobyte przez Francuzów w 1499 roku, zamek przez kolejne stulecia popadał w ruinę, aż do XIX wieku, kiedy rozpoczęto jego odnawianie i urządzono w nim placówkę muzealną.

Castello zbudowany jest na planie kwadratu z dziedzińcem w środku, otoczony murem z blankami i narożnymi basztami. Od 1896 roku w zamku mieści się Musei Civici (Muzeum Miejskie). W Corte Ducale, dawnej części mieszkalnej, znajduje się Raccolte di Arte Antica (Zbiory sztuki starożytnej), gdzie na uwagę zasługuje m.in.: Mauzoleum Bernabo Viscontiego, Pieta Rondanini, niedokończone dzieło Michała Anioła, oraz nagrobek Gastona de Fox z pięknymi płaskorzeźbami. Warto również zwiedzić Capella Ducale (Kaplice Książęcą), gdzie zachowały się oryginalne freski namalowane w 1472 roku przez Stefana de Fedeli i Bonifacja Bemba.

W innej czyści zamku znajdują się zbiory mebli i Pinakoteka, gdzie można zobaczyć: meble z XV-XVIII wieku, zrekonstruowane wnętrze z Castello di Roccabianca z freskami ilustrującymi historię Gryzeldy z Decameronu Boccaccia oraz galerię obrazów m.in.: Belliniego, Crivellego, Lippiego oraz jedno z ostatnich dzieł Mantegni "Madonna w chwale wśród aniołów i świętych". Natomiast w części poświęconej zbiorom rzemiosła artystycznego, warto zwrócić uwagę na tapiserie Trivulzich, arcydzieło włoskiej sztuki tkackiej przedstawiające miesiące i znaki zodiaku, zaprojektowane przez Bramantina.

Piazza Mercanti

W okresie średniowiecza Piazza Mercanti było centrum handlowym Mediolanu i do końca ubiegłego stulecia (do momentu przeniesienia giełdy) pełniło też funkcje ośrodka finansowego miasta. Jedną część placu tworzy Loggia degli Osii, wybudowana przez Mattea Viscontiego w 1314 roku. Przy placu znajdują się także liczne pałace m.in. Palazzo delle Scuole Palatine ozdobiony figurami św. Augustyna i rzymskiego poety Auzoniusza oraz Palazzo dei Panigarola, gdzie przechowywano dokumenty urzędowe. W centrum placu mieści się studnia pochodząca XVI wieku.

Santa Maria delle Grazie

Budowa kościoła trwała w latach 1463-1490, według projektu Guiniforte Solariego. W dwa lata po zakończeniu prac budowlanych Ludwik il Moro zlecił Bramantemu przebudowanie kościoła na rodzinne mauzoleum. Artysta zburzył wtedy dawne prezbiterium i zastąpił go renesansową apsydą. Dalsze przekształcenia zostały zaniechane po 1500 roku, kiedy Ludwik utracił władzę, stąd też kościół prezentuje ciekawe połączaniem stylów.

Na zewnątrz znajduje się ceglana fasada autorstwa Solariego, a wejście zaprojektował Bramante. Poprzedza go portyk wsparty na korynckich kolumnach, a na tympanonie widnieje malowidło Leonarda da Vinci.

We wnętrzu kościoła wyraźnie widać różnicę miedzy nawą wykonaną przez Solariego pokrytą freskami i oddzieloną ostrołukowymi arkadami od naw bocznych, a apsydą Bramantego ze skromną dekoracją. Zdobienia malarskie na ścianach naw są dziełem: Bernardina Butinonego i Donata Mantorfana. Absydę zdobi dekoracja wykonana techniką sgraffito.

Na ścianie kościelnego refektarza znajduje się słynny obraz Ostatnia Wieczerza, dzieło Leonarda da Vinciego.

Basilica di SantAmbrogio

Bazylika SantAmbrogio powstała w latach 379-386 z inicjatywy biskupa Ambrożego, na terenie wczesnochrześcijańskiego cmentarza. Następnie w VII wieku obiekt rozbudowywali benedyktyni, a w IX powstało atrium (rodzaj dziedzińca). Przez kolejne stulecia kościół był kilkakrotnie przebudowywany.

Współcześnie świątynia reprezentuje typowy przykład lombardzkiej romańskiej architektury sakralnej. Do bazyliki prowadzi, otoczony kolumnadą, czworokątny dziedziniec (atrium) z kolumnami, których kapitele ozdobione są scenami z Biblii i fantastycznymi zwierzętami, symbolizującymi walkę dobra ze złem. W atrium eksponowane są znaleziska i kamienie nagrobne z cmentarza wczesnochrześcijańskiego, które znajdowały się w miejscu obecnego kościoła.

We wnętrzu świątyni przechowywane są relikwie św. Ambrożego, patrona miasta. Warto zwrócić uwagę na kolumnę z wężem z brązu, znajdującą się na początku nawy głównej. Zwinięty w pętlę gad symbolizuje laskę Aarona. Na uwagę zasługuje także romańska ambona, ozdobiona wizerunkami zwierząt i ludzi. Pod amboną mieści się sarkofag Stylichona z IV wieku, na którym widnieją płaskorzeźby przedstawiające postacie świętych.

W centralnym punkcie kościoła znajduje się cyborium, czyli niewielki baldachim z X wieku, który podtrzymywany jest przez cztery rzymskie kolumny i dekorowany stiukami. Cyborium osłania Złoty Ołtarz wykonany w IX wieku przez Vuolvinia. Dzieło ozdabiają płaskorzeźby przedstawiające sceny z życia Chrystusa i św. Ambrożego. Urna pod ołtarzem zawiera relikwie świętych: Ambrożego, Protazego i Gerwazego.

Przy końcu południowej nawy watro zwiedzić kaplice grobową Capella di San Vittorio in Ciel dOro z IV wieku. Nazwa kaplicy pochodzi od pięknych złotych mozaik na sklepieniu.

Na końcu nawy północnej znajduje się wyjście na, niedokończony przez Bramantego, Cortile della Canonica (Krużganek Kanoników). Warto zwrócić uwagę na kolumny środkowej arkady, które przypominają pnie drzew. Z krużganków prowadzi wejście do małego muzeum, w którym eksponowane są dzieła związane ze świątynią.

Pinacoteca Ambrosiana

Pinacoteca została założona w 1618 roku przez kardynała Federica Borromea, wielkiego znawce sztuki. W 24 salach eksponowane są m.in. dzieła malarstwa weneckiego, lombardzkiego, flamandzkiego. Wśród licznych obrazów na uwagę zasługują szkice Rafaela do "Szkoły Ateńskiej", rzadko reprodukowany obraz Leonarda "Portret muzyka"i "Kosz z owocami" Caravaggia. W galerii znajdują się także ciekawe eksponaty takie jak np.: kosmyk włosów Lukrecji Borgii czy rękawiczki Napoleona oraz rzeźby rzymskie, romańskie i renesansowe.

Na parterze Pinacoteci mieści się biblioteka Ambrozjańska, którą udostępniono publiczności w1609 roku. Obecnie w jej zbiorach znajduje się 750 000 drukowanych książek oraz 35 000 manuskryptów. Do najcenniejszych dzieł należy m.in.: ilustrowana Iliada z V wieku, egzemplarz dzieła Wergiliusza z komentarzami Petrarki, ilustrowany przez Simone Martiniego oraz tom Arystotelesa z komentarzami Boccaccia.

San Lorenzo alle Colonne

Kościół pochodzi z IV wieku i jest jedną z najstarszych świątyń, na planie centralnym, zachodniego chrześcijaństwa. Na przestrzeni wieków był kilkakrotnie przebudowywany. Znaczna cześć murów, wieże i trzy kaplice pochodzą z IV wieku, natomiast wyższe partie wież są romańskie, a kopuła pochodzi XVI wieku. Fasadę świątyni zaprojektował w1894 roku Cesare Nava. Na uwagę zasługuje XV-wieczna kaplica Cappella di Sant'Aquilino, ozdobiona mozaikami z tego okresu, które przedstawiają Eliasza na wozie ognistym i Chrystusa wśród apostołów. Za ołtarzem znajdują się schody, które prowadzą do oryginalnych, IV-wiecznych fundamentów.

San Marco

Budowla powstała w XIII wieku w miejscu wcześniejszego kościoła pod wezwaniem św. Marka, następnie w 1871 roku do ostrołukowego portalu dobudowano nową neogotycką fasadę. Kościół zbudowany jest na planie krzyża i posiada dziewięć patrycjuszowskich kaplic, które powstały w okresie od XIV do XIX wieku. We wnętrzu warto zwrócić uwagę na sarkofag Settali, autorstwa Giovanniego Balduccia i fragmenty późnogotyckich fresków. W kościele wiszą płótna Camilla Procacciniego i Cerana. Na zewnątrz znajduje się dzwonnica pochodząca z XIII wieku.

San Simpliciano

Kościół został ufundowany przez św. Ambrożego w IV wieku. Dawniej po obu stronach portyku znajdowały się otwarte galerie, skąd pokutnicy mogli uczestniczyć we mszy. W 1870 roku do głównego portalu Maciachini dobudował fasadę, ozdobioną glazurowanymi płytkami. We wnętrzu warto zwrócić uwagę na freski pochodzące z XIV wieku. W chórze znajduje się klasycystyczny ołtarz, a po obu stronach dwa postumenty organowe ozdobione freskami w XVI wieku, przez Aurelia Luiniego. Z transeptu można dostać się do wczesnochrześcijańskiego Sacellum di San Simpliciano, gdzie przechowywano relikwie św. Simplicjusza lub męczenników.

Museo Nazionale della Scienza e della Tecnica

W Narodowym Muzeum Nauki i Techniki znajduje się wielka galeria drewnianych modeli, wynalazków Leonarda da Vinci, w tym m.in.: słynna maszyna latająca oraz sale w których prezentowane są pociągi parowe, dawne samoloty czy instrumenty muzyczne.

Via Montenapoleone

Via Montenapoleone jest eleganckim centrum miasta i tworzy razem z Via Manzoni, Via Sant' Andrea i Via della Spiga mediolańską dzielnice mody. Wśród drogich sklepów wielkich projektantów mody, można tam podziwiać także klasycystyczne rezydencje arystokracji m.in. Palazzo Melzi di Cusano wybudowany w 1830 roku.

Dzielnica Brrera

Brrera to słynna dzielnica artystów i bohemy, gdzie mieszczą się: Pinacoteca di Brera oraz Accademia di Belle Arti. Znaleźć tu można nastrojowe kawiarnie, restauracje, knajpki, urokliwe zaułki oraz małe galerie i sklepy z antykami.

Mediolan